Bài viết này dành cho ai?
- Bạn muốn bắt đầu xây dựng một blog cá nhân nhưng chưa biết nên viết về cái gì? Nên chọn chủ đề mình có kinh nghiệm hay chọn chủ đề phổ biến được nhiều người quan tâm?
- Bạn đã có một blog nhưng vẫn chưa chắc mình có chọn đúng chủ đề hay không? Và liệu chủ đề đó có đủ tiềm năng để tạo ra lợi nhuận không?
Nếu bạn thuộc một trong các trường hợp trên hãy tiếp tục đọc nhé. Bài viết này sẽ giúp bạn xác định được chủ đề viết blog vừa phù hợp với bản thân vừa có tiềm năng sinh lời tốt.
A. LÝ THUYẾT
“Nên viết blog về chủ đề gì?” Đó là câu hỏi đầu tiên của một blogger khi mới bắt đầu tham gia vào công việc viết blog.
Thông thường đa số mọi người sẽ chọn chủ đề dựa trên sở thích, đam mê hoặc kinh nghiệm mà mình đang có. Hay nói chung lại là …
I. Có Nên Chọn Chủ Đề Dựa Trên Niềm Đam Mê?
Câu trả lời của mình là CÓ … NHƯNG CHƯA ĐỦ.
1. Tại sao?
Nếu bạn tạo blog để chia sẻ kiến thức, giao lưu học hỏi,… thì có thể chọn hầu như bất kỳ chủ đề nào bạn thích. Nhưng nếu bạn muốn xây dựng blog trở thành một doanh nghiệp online có lợi nhuận thì lúc này sẽ có thêm các khía cạnh liên quan đến kinh doanh mà bạn cần quan tâm.
Nói một cách tổng quát, nếu tiền là một trong những mục tiêu của bạn thì niềm đam mê là chưa đủ bởi vì nhìn vào thực tế, muốn kiếm tiền bạn phải cung cấp một cái gì đó mà mọi người đang có nhu cầu, phải không nào?
Có nghĩa là về HỌ (thị trường) chứ không chỉ về BẠN (đam mê).
Nhưng nếu không có đam mê thì xem như bạn đã mất đi 9% của sự thành công, một con số không nhỏ.
Bởi vì theo số liệu từ The Top 20 Reasons Startups Fail – CBInsights thì yếu tố “Lack Passion” chiếm 9% và xếp hạng #14, điều đó cho thấy thiếu niềm đam mê cũng là một lý do khiến một doanh nghiệp thất bại.
Một ý khác để làm rõ cho vấn đề này đó là nguyên lý ba vòng tròn: Đam mê – Năng lực – Lợi nhuận.
Hoặc có thể hiểu đơn giản hơn là Thứ bạn thích – Thứ bạn giỏi – Thứ xã hội cần.
Mình rất thích mô hình này vì dễ hiểu và thực tế. Nội dung cơ bản là với 3 vòng tròn này sẽ tạo ra 4 trường hợp, trong đó trường hợp số 4 là lý tưởng nhất (Một điểm mà tại đó 3 vòng tròn này giao nhau).

2. Ví dụ
Bạn thích xem phim và nghe nhạc Hàn Quốc nên sau một hồi suy nghĩ thì chọn viết về chủ đề “lối sống của sao Hàn”, vì bạn thích chủ đề này và cũng thấy có rất nhiều người quan tâm, với lại các bài viết trên Facebook cũng được rất nhiều lượt tương tác, thậm chí là inbox trực tiếp bạn để nhờ tư vấn, hỏi đáp thêm các vấn đề liên quan.
Sau đó bạn quyết định tạo blog để bắt đầu kiếm tiền từ chủ đề này và bây giờ các vấn đề mới bắt đầu xuất hiện. Trong đó câu hỏi cơ bản và cũng phổ biến nhất: “Tôi sẽ kiếm tiền bằng cách nào?”
Câu trả lời của mình là chủ đề này rất khó cho bạn tạo ra lợi nhuận. Bởi vì bạn thử nghĩ xem:
- Người đọc chủ đề này họ có những nhu cầu gì?
- Với những nhu cầu đó thì có thể tạo ra những sản phẩm gì?
Rõ ràng chủ đề này không phù hợp cho việc xây dựng một doanh nghiệp online.
Nhưng nếu giả sử bạn có sở THÍCH và GIỎI về thú cưng (như chó, mèo,…). Chủ đề này sẽ giúp bạn tạo ra lợi nhuận dễ dàng hơn bởi vì người đọc có nhiều nhu cầu (CẦN) như chăm sóc, huấn luyện, đồ ăn,… từ đó sẽ có nhiều ý tưởng về sản phẩm, dịch vụ ra đời.
3. Kết luận
Bạn thấy đó nếu ý định của bạn là muốn kiếm tiền thì việc chọn chủ đề chỉ dựa trên niềm đam mê là hoàn toàn chưa đủ.
Bên cạnh các chủ đề đã được chứng minh là rất tốt cho việc xây dựng một doanh nghiệp online có lợi nhuận thì còn rất nhiều chủ đề khác rất khó hoặc không thể làm được việc này.
Vì vậy ở phần thực hành mình sẽ giúp bạn từng bước đánh giá được chủ đề nào sẽ phù hợp với “Đam Mê” và “Năng Lực” của bạn mà vừa có thể tạo ra “Lợi Nhuận”.
II. Chọn Chủ Đề Rộng Hay Hẹp?
Trong thế giới kinh doanh nói chung có một cụm từ mà bạn chắc đã nghe rất nhiều đó là Target Market (Thị Trường Mục Tiêu).
Trong thế giới Online Marketing cũng có một cụm từ mang ý nghĩa tương tự, đó là Niche Market.
Như vậy, khi nghe ai đó nhắc đến một trong hai cụm từ trên thì bạn biết rằng đó chính là một.
1. Khái niệm
Niche Market (Thị Trường Ngách) là một phân khúc nhỏ và cụ thể trong một thị trường. Nó sẽ bao gồm các Niche Audience (Đối Tượng Ngách) mà bạn cần tiếp cận và phục vụ.
Niche Market thường được viết tắt là Niche.
2. Ví dụ
Ví dụ một số Niche Market:
- thú cưng > huấn luyện thú cưng > huấn luyện chó > huấn luyện chó husky
- thời trang > quần áo > quần áo cho nữ > quần áo cho mẹ bầu
Ví dụ về Niche Market của một số thương hiệu:
- Nếu như hỏi: “McDonald’s đang kinh doanh trong thị trường nào?”.
- Câu trả lời phổ biến nhất sẽ là: “Fast Food”.
- Câu trả lời đầy đủ hơn sẽ là: “McDonald’s đang kinh doanh trong thị trường Fast Food và niche là Burger”.
- Sơ đồ đầy đủ sẽ là: Food > Restaurant > Fast Food > Burger
- Vậy bây giờ nếu hỏi: “Niche của KFC là gì?”. Thì bạn chắc biết câu trả lời rồi nhỉ?
- Đó là “Fried Chicken”.
- Sơ đồ đầy đủ sẽ là: Food > Restaurant > Fast Food > Fried Chicken
Vậy niche của blog này là gì?
- Câu trả lời chắc chắn của mình đó là: “Hướng dẫn xây dựng doanh nghiệp online với mô hình Blogging Business”.
- Hoặc diễn giải ngắn gọn theo sơ đồ: kiếm tiền > kiếm tiền online > kiếm tiền online từ blog
- Vì vậy trên blog này bạn sẽ không tìm thấy các bài viết hướng dẫn về Dropshipping, Tshirt, Amazon Kindle,…
3. Kết luận
Bạn không nên chọn một chủ đề quá rộng để xây dựng blog. Nói cách khác là bạn cần chọn một Niche Market. Bởi vì:
“KHÔNG THỂ PHỤC VỤ MỌI THỨ CHO MỌI NGƯỜI”
Mỗi người đều có những quan điểm, tính cách, sở thích và mức sống khác nhau cho nên dù bạn đang kinh doanh trong lĩnh vực gì thì cũng cần xác định được nhóm Đối Tượng Ngách (Niche Audience) của mình là ai.
Nếu như chọn một chủ đề rộng, đồng nghĩa với các loại đối tượng cũng trở nên đa dạng, điều đó làm cho bạn rất khó để xác định được đối tượng cụ thể cần hướng tới.
Ví dụ: trên vai trò chủ blog, bạn chọn chủ đề cho blog là “chó Husky” thì tất cả những gì bạn nói trên blog sẽ về loại chó này và bạn biết độc giả đều quan tâm đến chó Husky chứ không phải là loại chó nào khác, cụ thể phải không nào?
Ngược lại cũng vậy, nếu bạn tạo ra 2 cuốn ebook:
- Những cách huấn luyện chó hiệu quả nhất
- Những cách huấn luyện chó Husky
Trên vai trò là độc giả có nuôi chó Husky, mình chắc chắn sẽ chú ý đến ebook số 2 trước tiên bởi vì nó nói cụ thể vào vấn đề của mình.
Hoặc như ví dụ về KFC, nếu bây giờ họ đột nhiên cung cấp thêm bánh Burger và bánh Pizza thì kết quả sẽ thế nào? Có thể thành công hoặc không nhưng chắc chắn một điều là nó sẽ khiến cho công việc kinh doanh trở nên khó khăn hơn bởi vì họ đang cố gắng nhiều thứ hơn.
Vì vậy việc tập trung vào một nhóm đối tượng cụ thể (chứ không phải EVERYONE) sẽ giúp bạn rất nhiều trong công việc kinh doanh, đặc biệt là đối với người mới bắt đầu.
B. THỰC HÀNH
Bước 1: Liệt Kê Các Chủ Đề
Ở bước đầu tiên này bạn không cần sử dụng công cụ gì cả, chỉ đơn giản là động não suy nghĩ và trả lời các câu hỏi gợi ý (ở bên dưới) để liệt kê ra các chủ đề mà bạn có kinh nghiệm, yêu thích, đam mê hoặc ít nhất là có sự quan tâm.
Mục tiêu là liệt kê ra tất cả những chủ đề trừ những cái mà bạn biết rõ là không thích.
Điều quan trọng cần nhớ ở đây là tất cả những chủ đề được liệt kê ra sẽ có một điểm chung: bạn thường xuyên nghiên cứu/tiếp xúc/sử dụng/thực hành nó hàng ngày hoặc vài ngày trong tuần.
Bởi vì sau này bạn sẽ viết blog về chủ đề đó cho nên bạn không thể viết về những điều mà mình ít tiếp xúc.
Ví dụ, bạn có sở thích đi du lịch nhưng nếu một năm bạn đi 1 lần thì cũng không cần liệt kê ra nhé.
Bắt đầu …
Bước 2: Đào Sâu Vào Từng Chủ Đề
Sau khi động não xong, bạn thực hành phần này để bổ sung các chủ đề mà bên trên chưa nghĩ ra cũng như đào sâu vào các chủ đề rộng.
Một số chủ đề trong danh sách ở bước 1 vẫn còn quá rộng, vì vậy không chỉ là bổ sung mà trong lúc thực hành bạn cần đào sâu vào các chủ đề rộng đó để xem bên trong còn những chủ đề nào khác không.
Ví dụ, thay vì chủ đề là “thiết kế website” (quá rộng), mình sẽ thay thế bằng “WordPress” (sâu hơn và phù hợp với kiến thức của mình)
Có nhiều cách khác nhau để tìm ý tưởng chủ đề cho blog nhưng mình thường dùng 3 cách sau đây vì nhanh chóng, dễ hiểu và dễ thực hành nhất.
Và một lưu ý nhỏ là ở bước này mình sẽ dùng Tiếng Anh để nghiên cứu vì cho ra được nhiều kết quả hơn.
Bước 3: Cho Điểm Và Xếp Hạng Chủ Đề
Sau khi làm xong bạn sẽ có một danh sách dài các chủ đề. Ví dụ của mình như sau:
- cầu lông, đi bộ, du lịch, sáo trúc, đàn tranh, phần mềm, năng suất cá nhân, tiếng anh, kiếm tiền online, wordpress,… (ghi bằng Tiếng Việt hay Tiếng Anh đều được)
Bạn chỉ cần đơn giản liệt kê ra như thế là xong, càng nhiều càng tốt nhé. Danh sách bên trên còn nữa nhưng mình chỉ lấy 10 chủ đề làm ví dụ để tránh dài dòng.
Bây giờ hãy nhìn vào danh sách và bắt đầu cho điểm dựa trên:

Sau khi cho điểm xong chúng ta bắt đầu xếp hạng chủ đề (công cụ mình dùng là Google Sheet):

Kết quả cuối cùng bạn đang có một danh sách chủ đề tiềm năng đã được xếp hạng theo điểm số (Điểm số tối thiểu phải là 3 và tối đa là 10)
Bạn còn nhớ “nguyên lý ba vòng tròn” mà mình nói tới ở đầu bài chứ? Bây giờ xem như bạn đã có được sự giao nhau của 2 vòng tròn (Đam Mê và Năng Lực). Còn vòng tròn Lợi Nhuận sẽ được khám phá trong bước tiếp theo.
Nếu trong các mục tiêu của bạn khi viết blog không có kiếm tiền thì bước này đủ để bạn chọn được một chủ đề phù hợp.
Còn ngược lại, chúng ta cần đào sâu hơn bởi vì mức độ quan tâm, thời gian tiếp xúc và chuyên môn hiện tại của bạn trong một chủ đề cơ bản là không thể nói lên được mức độ tiềm năng tạo ra lợi nhuận của chủ đề đó.
Hay nói cách khác, bạn hiện đang có được danh sách CHỦ ĐỀ TIỀM NĂNG chứ chưa phải là THỊ TRƯỜNG TIỀM NĂNG.
Bước 4: Xác Định Thị Trường Tiềm Năng
Nếu một chủ đề đáp ứng được các tiêu chí như bên dưới thì đó là một Thị Trường Tiềm Năng (Profitable Market).
Nhiệm vụ của bước này là đi thu thập thông tin để xác định một chủ đề có phải là thị trường tiềm năng hay không.
Kết quả cần đạt được ở bước này là: CÓ hoặc KHÔNG.
Nếu bạn chưa quyết định được thì phải tiếp tục cho đến khi nào trả lời được câu hỏi trên mới được xem là hoàn thành bước này.
Vì tính chất như vậy nên bước này không có mức giới hạn thời gian, hoàn thành nhanh hay chậm tùy vào kinh nghiệm nghiên cứu và sự am hiểu về chủ đề của mỗi người.
Có nghĩa là nếu chủ đề bạn chọn trong thực tế nó là một thị trường rất tốt thì rất nhanh bạn sẽ thấy chủ đề đó đáp ứng được nhiều tiêu chí. Còn ngược lại, phải tiếp tục cho đến khi có đủ dữ liệu để đưa ra quyết định bởi vì một tiêu chí không thể quyết định được.
Hai tiêu chí đầu tiên là quan trọng nhất, vì vậy nếu chủ đề bạn đang nghiên cứu không đáp ứng được cả hai hãy chuyển sang chủ đề khác.
Mặc dù phần này có thể sẽ tốn nhiều thời gian của bạn nhưng nó thật sự đáng giá, đáng giá hơn rất nhiều so với cái giá mà bạn phải trả sau này nếu bạn bỏ qua.
Vì vậy đừng nản chí khi làm phần này nhé, biết đâu khi thấy các chủ đề của mình đáp ứng được nhiều tiêu chí bạn sẽ cảm thấy thích bước này cho xem.
Sau khi thực hành xong, mình tin rằng bạn có thể chọn được một chủ đề phù hợp để bắt đầu xây dựng blog. Và hãy nhớ việc này rất quan trọng vì vậy hãy làm từ từ và nghiêm túc từng bước nhé.
Bạn đã chọn được chủ đề cho blog chưa? Chủ đề đó là gì hãy cùng chia sẻ trong phần bình luận, mình và mọi người có thể góp ý thêm giúp bạn.